Ailə həyatının önəmli mərhələləri

0
3979
Ailə həyatının önəmli mərhələləri

 Ən yaxşı gedən münasibətin belə çətinlikləri olur. Cütlükərin bir-birlərini sevmələrinə və evliliklərini icra etmək istəmələrinə baxmayaraq evliliyin bəzi dövrlərində bu çətinliklər qaçınılmaz olur. Çünki evlilik, davamlı inkişaf və dəyişmə içində olan dinamik bir sistemdir. Özünə xas bir inkişaf seyri var. Evliliyin altı inkişaf dövrü və hər dövrdə cütlərin reallaşdırması lazım olan bəzi tapşırıqları vardır.


Evliliyin Dövrləri:

Uşağa qədər olan dövr

Evliliyin ilk dövrü, birlikdə həyatın ilk günündən ilk uşağın doğumuna qədər çəkən dövrdür. Cütlüklərin bu dövrdə bacarması lazım olan tapşırıqları ilk ailədən romantik və fiziki baxımdan qopmasını bacarmaq, aralarında romantik və fiziki baxımdan yaxınlığı inkişaf etdirmək, yeni qurulan ailənin sərhədlərini təyin edərək müstəqilləşməsini təmin etmək və "evlilik kontraktı"nı (birlikdə həyat qaydaları) meydana gətirməkdir.
 
Uşağın doğumu və ana-ata rollarının alındığı dövr

İkinci dövr ilk uşağın doğumu və cütüklərin ana-ata rollarını əldə etdikləri dövrdür. Yeni rolların cütlərə yüklədiyi yeni vəzifə və məsuliyyətlər vardır. Bu dövrdə bacarılması lazım olan ər - arvad rolu ilə ana-ata rolu arasındakı tarazlığı qorumaqdır. Ümumiyyətlə bu dövrdə cütlüklər, azalan enerjiylə baş etmə, uşağa yönələn yoldaşlar arasında uzaqlaşma və xariclənmə duyğusu, fərdi sahənin daralması, üçlü-dördlü həyata uyğunlaşma və cüt əlaqəsini qoruma çətinlikləri yaşayarlar.

Uşaqların fərdi və ictimai olduğu dövr

Üçüncü dövr uşaqların fərdiləşməsi və ictimailəşməsi dövrüdür. Uşaqların fərdi xüsusiyyətlərinə görə ailə dinamikləri dəyişməyə uğrayar, ailə içində koalisiyalar meydana gələr. Uşaqların məktəbə başlaması ilə ailə məktəb, yoldaş, ətraf kimi yeni sistemlərlə əlaqəyə keçər və yeni sistemlərin qaydalarıyla dəyişməyə çətinlik çəkə bilər. Valideynlər bu dövrdə uşaqların fərdiləşməsinə, ictimailəşməsinə və təhsilinə dəstək vermək kimi valideynlik vəzifələrini yerinə yetirərkən öz içlərində də valideynlik və iş həyatındakı karierləri arasında rol qarşıdurması yaşayarlar.

Uşaqların yetkinlik, yoldaşların orta yaş dövrü

Dördüncü dövr, uşaqların yetkinlik dövrünə, yoldaşların da orta yaş dövrünə girdikləri dövrdür. Bu dövrdə böyüklər ailə həyatına və qərarlarına daha təsirli iştirak göstərərlər, müstəqilləşmək istəyərlər və ailə içindəki rolları dəyişdirməsini məcbur etməyə başlarlar. Ailə içindəki tarazlıq pozular.

Uşaqların evdən ayrıldığı və yeni rolların alındığı dövr

Beşinci dövr, uşaqların evdən ayrılışı, ayrılıq seremonisi meydana gətirmə, cüt əlaqəsinə yeni məna tapma, ailəyə yeni üzvlərin qəbulu və qayınata, qayınana, nənə-baba rollarına uyğunlaşma dövrüdür.

Təqaüdçülük və təklik dövrü

Altıncı dövr, təqaüdçülük, təqaüdçülüklə gələn ictimai, iqtisadi itkiyə uyğunlaşma, həyat yoldaşının ölümü, tək həyata uyğunlaşma və yasla baş etmə dövrüdür. 
 
Hər mərhələ, ailə içində təyin olunan qaydalarla öz içində bir tarazlıq və sabitlik meydana gətirər. Yaradılan bu tarazlıq və sabitlik yeni bir gelişimsel dövrlə pozular. Hər yeni dövr, ailə həyatını təyin edən qaydaların yenilənməsiylə yeni bir tənzimləmə tələb edir.

ŞƏRH YAZIN