Bu peşə işçiləri STRESSlə üz üzədir

0
1996
Bu peşə işçiləri STRESSlə üz üzədir

 Bəzən sizi əsəbləşdirən hər hansı bir hərəkət olmaz. Sizin peşəniz belə sizi əsəbləşdirməyə qadirdir. Bəli bəli insanları əsəbləşdirən amillər sırasında peşə də yer alır. Məsələn, bir hüquqşünassınızsa, stressi gözə almalısınız.


Hüquqşünas
 
Hüquqşünaslar uzaqdan tanınır. Səliqəli saç düzümü, ciddi işgüzar kostyum və portfel — «İblisin vəkili» filmindəki Kianu Rivz obrazını tamamlanır. Belə bir rəsmi zahiri görünüşdən əlavə, Femidanın bütün sərkərdələri həm də olduqca təmkinli davranışları ilə seçilirlər.
Bu insanlar suallara olduqca səlis və ardıcıl şəkildə cavab verir və peşə terminlərindən bolluca istifadə edirlər. «Hüquqşünasların rəsmiliyi adamı o qədər də qıcıqlandırmır, lakin hüquq bilicilərinin həddindən artıq informasiyalı olması bəzən icazə verilən həddi aşır və zaman ötdükcə onlar sadəcə zəhlətökən insana çevrilirlər». Naviqator psixoloji mərkəzinin mütəxəssisi bildirir.

Mühasib
 
Bəzi mütəxəssislər zarafata deyirlər ki, mühasiblik –bir diaqnozdur. «Mənə elə gəlir ki, öz ixtisasını dəyişmək istəyən mühasib, daha çox əziyyət çəkməli olur, nəinki hər hansı bir digər peşənin sahibi» -mütəxəssis gülümsəyərək söyləyir. Bəzi insanlar öz işgüzar obrazlarına o qədər aludə olur ki, protokolda riayət etdiyi səliqə-sahmanı, həmçinin, nizam-intizam sevgisini öz şəxsi həyatlarına da köçürürlər. Mühasiblər hər şeyi düz etməyə çalışırlar. Bütün ekstremal vəziyyətlər onları qorxudur. Onlar məktəbdə əla qiymətlər alır, universiteti qırmızı diplom ilə bitirirlər. Onlar dərhal işə düzəlməyi və elə həmin yerdə də pensiyaya çıxmağı daha üstün tuturlar. Çox vaxt mühasiblər öz xırdaçı xasiyyətlərini ailəyə də gətirirlər. Bu zaman onların həyat yoldaşı planlama məsələsinə görə narahat olmaya da bilər: Ailənin büdcə planlaması etibarlı əllərdədir, mənzil də çox güman ki, səliqəli və təmiz olacaqdır.

Hərbçi
 
Bu insanlar hələ gənc yaşlarında çox ciddi və sərt nizam-intizama öyrəşirlər. Bir qayda olaraq, hərbiçilər evdəkiləri “sıraya düzür”, razılaşmayanları isə güclə tabe edirlər. İstefada olan hərbçi klassik ev tiranı və diktator obrazına malikdir. Psixoloqların fikrincə, hərbçilərdə şəxsiyyətin elə bir peşəkar deformasiyası müşahidə olunur ki, sonra bunun qarşısını almaq mümkün olmur. Zabit –peşə deyil, bu həyat tərzidir. Burada hətta yumor hissi belə kömək eləmir, belə deyək ki, bəzi hərbiçilərdə yumor hissi ya ümumiyyətlə olmur, ya da həddindən artıq spesifik xasiyyət daşıyır.

Həkim
 
Həkimlərin işi böyük məsuliyyət tələb edir, ekstremal vəziyyətlərdə xidmət isə heç vaxt izsiz ötüşmüş və mütləq sizin psixikanızda öz möhürünü qoyur. Hamı həkimləri soyuqqanlı və hissiyyatsız təsəvvür edir, bu sanki onların qorxu və xəstələrin gündəlik əzab-əziyyətlərini qarşı tətbiq etdikləri psixoloji müdafiə formasıdır. Həkimlər öz həmkarlarının olduqları kollektivdə qara yumordan istifadə edilər. Lakin bəzən bu vərdiş halına çevrilir. Onlar digər dostları və ailə üzvləri ilə də belə zarafatlar edirlər. Bu ətrafdakı insanların möhkəm xətrinə dəyə bilər. Bəzən həkimlər öz hisslərini o qədər gizlətməyə adət edirlər ki, öz işləri və keçirdiyi daxili həyəcanlar haqqında danışmamağa üstünlük verirlər. Hərdən onlar öz şəxsi həyatlarında baş verən faciəli bir hadisəni də adi qaydada, müəyyən dərəcədə laqeydliklə qarşılayırlar. Amma əslində sizin laqeydlik olaraq gördüyünüz, onların öz əlləri ilə ucaltdığı psixoloji divardır.

Jurnalist
 
İşdə olduğu kimi həyatda da jurnalistlər çox şeyə kifayət qədər səthi yanaşırlar. Bu, aydındır. Çünki onların peşəsi materialın detallı araşdırılmasını tələb etmir, ona görə də jurnalistlərin marağı dərinə deyil, eninə yönəlmiş olur.

Psixoloq
 
«Əksər insanlar psixologiyanı məhz ona görə oxuyur ki, özlərindən baş çıxara, şəxsi mənlərini tanıya bilsinlər. Onları nələrsə narahat edir və onlar problemlərin öhdəsindən gəlməyi öyrənmək istəyirlər». Amma nə qədər qəribə olsa da, bəzən psixoloqlar ömürlərinin sonuna qədər axtardıqları sualların cavabını tapa bilmirlər. Müəyyən qisim hallarda onlar kontekstə diqqət yetirmir, digər insanların həyatlarında və problemlərində eşələnməyə başlayırlar. Onlar həmsöhbətlərini sorğu-suala tutur və ən pisi də odur ki, öz məsləhətlərini onlara sırımağa çalışırlar. «Biznesdə isə bu heç də həmişə işə yaramır, məsələn satış menecerlərinə NLP kursları ilə bağlı xüsusi treninqlər keçirlər. Amma buna baxmayaraq danışıqlar yenə də pozulur. Çünki həmsöhbətə qulaq asmaq əvəzinə, insanlar kimim kimə necə baxdığını, kimin necə oturduğunu, hansı hərəkət etdiyini öyrənməyə çalışır».

Satış üzrə menecer
 
Satıcılıq isə insanları hiyləgərliyə və fərasətliliyə öyrədir. Satılmayan məhsulu kiməsə bəyəndirmək qabiliyyəti əsl məharət tələb edir. Amma söhbət keyfiyyətsiz məhsuldan gedirsə bu zaman hiyləgərlik etmək və kələk gəlmək tələb olunur.

ŞƏRH YAZIN