Yayı kondisionersiz təsəvvür belə etmək istəmirik. Evimizdə, iş yerlərimizdə, restoran, kafelərdə - bir sözlə, hər şeydə kondisioner var. Kondisioneri yandırdığınız zaman onun necə yaranması ilə bağlı heç fikirləşmisiniz?
Əslində əsrlər əvvəlində böyük bir otaq şəklində böyük maşınlar idi. Daha da keçmişə gedəcək olsaq əslində insanlıq tarixində daha kondisionerin icadı olmamışkən belə müxtəlif yollarla soyutma və isitmə edilirdi. Məsələn qapı girişlərinə yaş bez parçaları qoymaq, ventilyatorun önünə buz qəlibi qoyaraq havanı sərinlətməyə çalışmaq mühiti soyutmaq üçün ilk istifadə primitiv üsullardan bir neçəsiydi.
Günümüzə doğru yaxınlaşdıqca bu mövzuda Leonardo Da Vinçinin işlərini görürük. Leonardo Da Vinçinin "Milano Dükü" olan müdirinin yoldaşının otağını sərinlətmək üçün etdiyi su gücü ilə işləyən sistem bu gün istifadə etdiyimiz kondisionerin funksiyasını yerinə yetirməklə birlikdə kondisionerin iş sistemini mənimsətmədiyi üçün tarixdəki ilk fan olaraq xarakterizə edilməkdədir. Əsl kondisionerin bu günkü halını və funksiyasını tam olaraq əks etdirən cihazlar 1902-ci ildə Willis H. Carrier tərəfindən hazırlanıb çıxarılmışdır.
Carrier'e qədər bir çox elm adamı mühiti isitmə və soyutma (xüsusilə soyutma) mövzusunda işlər etsə də müvəffəq ola bilməmişlər.
Bir mətbəənin təzyiq işlərində mühit istiliyinin dəyişiklik göstərməsi səbəbiylə təzyiq keyfiyyətində eniş olduğunu ifadə edərək şirkətinə müraciət etməsi ilə Carrier bir mühitin istiliyini sabit tutacaq bir cihaz inkişaf etdirmək üçün işlərinə başladı. Işlərinin sonunda ortaya çıxardığı məhsul bu gün evdə istifadə etdiyimiz klimalarımızın atası sayıla biləcək nəhəng (təxminən 30 tonluq) bir maşın idi.
Redaktor:Əliyeva Zeynəb