Hipokrat kimdir???

0
10127
Hipokrat kimdir???

 Həkimlər bu peşəyə başladığı zaman Hipokrat andı içərlər. Hipokrat - həkim davranışının əsas mənəvi-etik prinsiplərini özündə əks etdirən və həmçinin həkim olmaq istəyən hər kəsin qəbul etdiyi ümumi qəbul edilmiş anddır. Yaxşı bəs Hipokrat kimdir???


Bir həkimin oğlu olan Hipokrat atası tərəfindən yetişdirilib, Taşoz, Abdera, Larissa və Kyzikosda həkimlik etdi. Anadolunun şimal ellərini gəzdikdən sonra, İstanköy adasına dönərək həkimliyini davam etdirdi.
 
Ölümündən sonra, İstanköy Adası Həkimlik Məktəbinin bütün kəşfləri Hipokrata mal edilmişdir; amma bunlarının bütününün deyilsə belə, böyük bir hissəsinin həqiqətən onun kəşfi olduğuna şübhə yoxdur. Müalicəsi, orqanizmdəki qan, linfa, öd kimi suyukların pozuqluqlarına söykənər. Çağının bütün həkimlik məlumatlarıyla təchiz edilmiş olduğu və bunları ən yaxşı şəkildə tətbiq etdiyi əsərlərindən aydın olar. Klinika müşahidəsi ilk başladan adam olmasının yanında, həkimlərin peşəyə başlarkən insanlıq faydasına çalışacaqları mövzusunda etdikləri and (Hipokrat andı) onun qaydalarına söykənər.

Hipokrates (d. İÖ y. 377, Larissa, Teselya, Yunanıstan), ənənəvi olaraq tibbin atası sayılan köhnə Yunanlı həkim. İndiki vaxtda da tibb şagirdlərinin diplom alarkən bəzi dəyişikliklərlə oxuduğu peşə andının (Hipokrat andı) adıyla xatırlanmasına qarşı, onun tərəfindən yazıldığı qətilik qazanmamışdır.

Hipokrat Andı :

"Həkim Apollon Aesculapions, hygia panacea və bütün Tanrı və Tanrı tərəfindənlər adına. And içərəm, onları şahid və şahid məbləğim ki, bu andımı və verdiyim sözü gücüm qüvvətim çatdığı qədər yerinə yetirəcəyəm. Bu sənətdə müəllimmi, atam kimi tanıyacağam, ruzimi onunla paylaşacağam. Pula ehtiyacı olsa kisəmi onunla bölüşəcəyəm. Öyrənmək istədikləri təqdirdə onun uşaqlarına bu sənəti bir ödəniş və ya sənəd almadan öyrədəcəyəm. Reseptlərin nümunələrini, ağızdan məlumatları şifahi məlumatı və başqa dərsləri övladlarıma, müəllimimin uşaqlarına və həkim andı içənlərə öyrədəcəyəm. Bunlardan başqa bir kimsəyə öyrətməyəcəyim. Gücüm çatdığı qədər müalicəmi heç bir vaxt pislik üçün deyil kömək üçün istifadə edəcəyəm. Məndən istifadəsi ( zəhər ) istəyənə onu verməyəcəyim kimi, belə bir hərəkət tərzini belə tövsiyə etməyəcəyim. Bunun kimi bir hamilə qadına uşaq salması üçün dərman verməyəcəyim. Lakin həyatımı, sənətimi tərtəmiz bir şəkildə istifadə edəcəyəm. Bıçaqımı mesanesinde daş olan döyüşənlərdə belə istifadə etməyəcəyim. Bunun üçün yerimi əhlinə tərk edəcəyəm. Hansı evə girsəm girim, xəstəyə kömək üçün girəcəyəm. Qəsdli olan bütün pisliklərdən qaçınacağam. İstər azad istər kölə olsun kişi və qadınların bədənini sui-istifadə etməkdən mazarattan çəkinəcəyəm. Gərək sənətimin icrası əsnasında, gərək sənətimin xaricində insanlarla münasibətdə ikən ətrafımda olub bitənləri, görüb eşitdiklərimi bir sirr olaraq saklıyacağım və kimsəyə açmayacağım."

ŞƏRH YAZIN