Hər kəs bilir ki, insan bədəninin ən vacib orqanlarından biri ürəkdir. Orta yaşlı insanın ürəyi
Dəqiqədə 72 vurğu;
Gündə- 100 min;
İldə- 36,5 milyon;
Həyatı ərzində- 5 milyard dəfə vurur. Bəs siz ürəklə bağlı nə bilirsiniz? Elə isə, öyrənək.
2. İnsanın orta həyatı dövründə ürəklə vurulmuş qanın miqdarı mətbəx kranının 45 il boyunca tamamilə açıq vəz qalarkən axdığı suyun miqdarına bərabərdir.
3. Ürəklə vurulmuş qanın həcmi geniş diapazonda dəyişilə bilər: Dəq-də 5 l-dən 30 l-ə qədər.
4. Hər gün ürək, maşın 32 km getmk üçün sərf etdiyi qədər enerji sərf edir. Bütün həyatı boyu sərf edilən bu enerjinin ekvivalent midarı isə maşının Aya gedib və geri gəlməsi üçün lazım olan enerjiyə bərabərdir.
5. Ürək şəxsi elektrik impulsları istehsal edir, o hətta bədəndən ayrıldığı zaman da işini davam etdirə bilər, nə qədər ki, yetərli oksigen miqdarı alacaq.
6. Ürək mayalanmadan dörd həftə sonra vurmağa başlayır və ölmə qədər davam edir
7. Dölün nəbz vurğuları böyüklərdən təxminən 2 dəfədə daha çoxdur (dəqiqədə 140 dəfə). Dölün 12 həftəliyində ürəyi artıq gündə 28 l qan vurur.
8. Yeni doğulmuş uşağın qanı təxminən bir fincandır
9. Ürək demək olar ki, orqanizmin 75 trilyon hüceyrələrini qanla təmin edir. Qan təchizatı yalnız gözün buynuz qişasında yoxdur.
10. Orta həyat müddətində ürək 5,7 milyon l qan vurur.
11. Orqanizmdə qanın bölgüsü belə olur:
5 % ürəkdə;
15– 20 % beyində və MSS-də(Mərkəzi Sinir Sistemində) hərəkət edir;
22 % böyrəklərdə.
12. Ürək döyünməsinin səsi qapaqlar çırpılan vaxt olur.
13. Bədən dinclik vəziyyətində olarkən, qan üçün lazımdır:
Ürəkdən ağciyərlərə və geri gəlmək üçün cəmi 6 saniyə vaxt;
Beyinə və geri qayıtmaq üçün cəmi 8 saniyə;
Barmaqlara çatmaq və geri qayıtmaq üçün 16 saniyə;
14. Qədim misirlilər hesab edirdilər ki, ürək və başqa əsas orqanları öz iradəsi ilə bədən daxilində qarışdırmaq olar.
15. Platon hesab edirdi ki, düşüncə beyin üçün yaradılır, amma ehtiraslar — ürək üçün (orqanlar nəzərdə tutulur).
16. Fransız həkimi Rene Laennek (1781– 1826-cı il.)böyük ölçülü büstə malik xəstələrdə qulağı sıxıb qulaq asmaq çətin olduğundan o stetoskop ixtira etdi
17. Hios adasında yaşayan həkim Erazistrat (b.e.ə 304-250-ci illər) ürəyin nasos kimi işləməsini ilk dəfə söyləmişdi
18. Qalen iddia edirdi ki, ürək özü qanı istehsal edir. Ancaq 1616-cı ildə Uilyam Xarvisinin qan dövranı sisteminin açılışı göstərdi ki, orqanizmdə qanın məhdudlaşdırılmış miqdarı mövcuddur və o bədəndə dövran edir
19. Kokain arteriyaların spazmasına səbəb olaraq, ürəyin elektrik fəallığına təsir edir, hətta sağlam insanlarda infarkta və ya insulta gətirib çıxara bilər.
20. Qadın ürəyi adətən kişidən daha sürətli döyünür: kişidə təxminən dəq-də 70 zərbə, qadında isə — 78 zərbə.